ارگ کریمخانی 

در مرکز شهر شیراز و در کناره‌ی شرقی میدان شهرداری ( شهداء ) ، ارگ کریمخانی همچنان مغرور و سربلند همانند نگین زیبایی بر انگشتری شهر نشسته است . قامت افراشته‌ی بنای تاریخی ارگ کریمخانی ، هر مسافر تازه وارد به شهر شیراز را مدتها به خود مشغول می دارد . ساختمان آن از سنگ و آجر و چوب ، با ملات ساروج ساخته شده و حدود دوازده هزار نفر در ساخت آن کار کرده اند . شکل ارگ مستطیلی و مساحت آن 12800 متر مربع ( با زیر بنایی نزدیک به 4000 متر مربع ) است . چهار برج و باروی سر به فلک کشیده ، حصارهای فتح ناشدنی خانه‌ی کریمخان زند می باشند . بلندی این دژ 12 متر و ارتفاع برجها حدود 15 متر است . بنای ارگ ترکیبی از دو طرح معماری نظامی و مسکونی است .

 بخش درونی ارگ با اتاقها و ایوانهای نقاشی شده ، آب نماها و باغچه ها از زیبایی و ظرافتی ویژه برخوردار است . سه ضلع شمال ، جنوب و غرب ارگ هر یک دارای یک ایوان و شش اتاق مسکونی در دو طرف آن است و ضلع شرقی شامل حمام خصوصی و برخی امکانات خدمات است . برج و باروی چهارگانه به انضمام خندقی که دور آن حفر شده بود نقش دفاعی داشته است . اطراف حیاط را حجره هایی با یک متر بلندی از سطح زمین و سه شاه نشین فرا گرفته است که شاه نشین غربی محل زندگی خانواده کریمخان زند بوده است . آقا محمد خان قاجار پس از به حکومت رسیدن ، دو ستون سنگی شاه نشین غربی و بسیاری از در و پنجره های این کاخ را برای ساخت کاخ گلستان به تهران برد .

پس از مرگ کریمخان زند ، ارگ دارالحکومه‌ی والیان قاجاری شد . از سال 1311 شمسی از آن به عنوان زندان استفاده شده است . در سال 1350 از قید زندان آزاد و به اداره کل فرهنگ و هنر وقت تحویل داده شد . در دوره‌ی قاجار و زمانیکه از آن به عنوان زندان استفاده شده است به این بنای سترگ آسیبهای گوناگونی وارد شد که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس هم اکنون در حال مرمت و تعمیر آن است . یکی از چهار برج ارگ کج شده است . علت نشست این برج حمام پشت آن است . زمانی که از ارگ به عنوان زندان استفاده می شده حمام آن به عنوان حمام زندانیان کاربرد داشته و فاضلاب حمام به مرور زمان با شستن خاک زیر برج ، آنرا از حالت عمودی خارج کرده و برج از یک طرف نشست کرده است .

* برخی از مطالب برگرفته از کتاب « شیراز بهشت ایران » می باشند .

شهرستان شیراز

یکی از شانزده شهرستان تشکیل دهنده استان فارس شهرستان شیراز می باشد که تقریباً در مرکز استان قرار گرفته و از شمال محدود است به شهرستانهای مرودشت و سپیدان ، از مشرق به شهرستانهای فسا ، استهبان و نیریز ، از جنوب به شهرستانهای جهرم و فیروز آباد و از مغرب به شهرستان کازرون .

مختصات جغرافیایی شهرستان شیراز عبارتست از 33 درجه و 52 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 29 دقیقه عرض شمالی . ارتفاع آن از سطح دریا بیش از 1500 متر میباشد .

در این شهرستان تعداد 45 رشته قنات ، 32 حلقه چاه عمیق و چشمه های فراوانی وجود دارد . مساحت شهرستان شیراز 10689 کیلومتر مربع می باشد و جمعیت آن طبق آخرین سر شماری 1،736،444 نفر است .

شهرستان شیراز از شش بخش و 22 دهستان تشکیل شده که بخشهای آن عبارتند از : مرکزی ( شیراز ) ، سروستان ، زرقان ، کربال ، کوار و ارژن . همچنین شهرهای در محدوده شهرستان شیراز عبارتند از : شیراز ، زرقان ، سروستان ، خرامه و کوار .

شهر شیراز

شهر شیراز مرکز استان فارس در 30 درجه و 25 دقیقه عرض جغرافیایی و 37 درجه و 29 دقیقه طول جغرافیایی واقع شده است . ارتفاع آن از سطح دریا 1540 متر است .

جلگه یا دشت شیراز ما بین دو سلسله کوه واقع شده که مساحت آن 1264 کیلومتر مربع به درازای 40 و پهنای آن متفاوت است که میانگین آن 30 کیلومتر می باشد اما امروزه شهر به سوی غرب گسترش یافته و دشتهای دینکان ، حسین آباد و ... به آن اضافه شده است .

کوههای شمالی شهر شیراز از سمت شرق :تنگ خان یا تنگ سعدی و تنگ الله اکبر می باشد و هر کوهی دارای نامی است . از تنگ خان به سمت مغرب : کوه چهل مقام یا کوه مرتاض علی ، از تنگ الله اکبر به سوی غرب : کوههای باباکوهی ، کوه پشت مله ، کوه تو سیاه ، تنگ منصور آباد ( تنگ کوشک بیجه ) و کوههای دراک ، پهن ، قبله از شمال غربی به سوی جنوب قرار دارند . در سمت شرق تنگ سعدی ، کوههای احمدی و کوه برم دلک نیز واقع شده اند .

رودخانه های زیر در دشت شیراز قرار دارند :

1 . رودخانه خشک یا رودخانه بهاره یا رودخانه خرّم که آبهای سیلابی را به دریاچه مهارلو ( دریاچه نمک ) می برد .

2 . رودخانه قراباغ : این رودخانه در جنوب غربی شیراز جریان دارد و غیر از چشمه های منطقه کازرون که سرچشمه آن می باشند ، آب چشمه پیر بناب و پل برنجی به آن افزوده می شود و سرانجام با گذر از زیر پل فسا به دریاچه مهارلو می ریزد .

خواجه شمس الدین محمد بن حافظ شیرازی شاعر قرن ? هجری بود.وی با تقلید از سعدی که استاد غزل عاشقانه و مولانا که استاد غزل عارفانه بود  اثر تلفیق را به درجه کمال رساند و اولین شاعری بود که توانست عشق و عرفان را در هم بیامیزد و استاد قله غزل تلفیق و ترکیب نام گرفت. غزل وی ترکیبی از رندی، اسطوره سازی، طنزو طربناکی، تأویل پذیری و ایهام است چنانچه امروز هر ایرانی او را می شناسد و با آن مأنوس است.

دل سرگشته
مردم دیده ما جز به رخت ناظر نیست            دل سرگشته ما غیر تو را ذاکر نیست
اشکم احرام طواف حرمت می بندد           گر چه از خون دل ریش دمی طاهر نیست
من که در آتش سودای تو آهی نزنم          کی توان گفت که بر داغ دلم صابر نیست
روز اول که سر زلف تو دیدم گفتم                که پریشانی این سلسله را آخر نیست
سر پیوند تو تنها نه دل حافظ راست          کیست آن کش سر پیوند تو در خاطر نیست

باغ جهان نما

باغ جهان نما همچون سه باغ مشهور دیگر یعنی باغ ارم، باغ دلگشا و باغ تخت در دوره آل مظفر و آل اینجو قرن هشتم هجری قمری یعنی قبل از یورش تیمور گورکانی به شیراز در نهایت آبادانی بوده است . ابن عربشاه مورخ دوره تیموری در عجایب المقدور آن را زینت الدّنیا می نامد . باغ جهان نما در هنگام اقامت تیمور گورکانی در شیراز همچون سایر باغهای نامدار آن دوره مورد توجه وی واقع شده به طوری که همانند آن در اطراف سمرقند که موطن او بوده باغی احداث و آنرا جهان نما نامیده است .

این باغ در دوره صفویه نیز آباد و قابل اهمیّت بوده است . شاردن و تاورنیه جهانگردان فرانسوی که در دوره صفویه شیراز را دیده اند خیابان زیبایی را توصیف کرده اند که از تنگ الله اکبر تا پل بقعه میر علیّ بن حمزه ع که محل خیابان حافظ امروزی است ادامه داشته و در دو طرف آن باغهای زیبا و آبادی وجود داشت .

کریمخان زند در سال 1185 هجری قمری این باغ را که در زمینهای مقابل جعفرآباد و مصلّی بود حصار کشید و امارت کوشک (کلاه فرنگی) را در وسط آن ساخت و در اطراف عمارت خیابان کشی های زیبا و درختکاری مفصّلی بعمل آورد . طرح و اسلوب این باغ را کریمخان نظیر باغ نظر در داخل، دارای چهار خیابان و اطراف چهار حوض، دو بزرگ و دو کوچک ساخته است . در ضلع جنوبی بقایای آب نمایی به چشم می خورد که فوّاره آن هنوز پابرجاست . این آب نما از جلوی ضلع جنوبی عمارت شروع می شود و به حوض جلوی بنایی که در دوره قاجاریه در انتهای ضلع جنوبی احداث گردیده منتهی می گردد و اخیراً مورد مرمّت و بازسازی قرار گرفته است .

باغ جهان نما در سال 1383هجری شمسی توسط شهرداری شیراز و با همکاری اداره کل میراث فرهنگی استان فارس پس از یک سال فعالیّت، بازگشایی و به دست مقام محترم ریاست جمهوری اسلامی ایران جناب آقای دکتر سیّد محمّد خاتمی، افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفت . 

مکان:خیابان قرآن - نرسیده به چهارراه حافظیه

عکسها کاملاْ اختصاصی و متعلق به این وبلاگ میباشند

با ورود آریاییها به ایران در دو مرتبه ، یکی در چهار هزار سال پیش و دیگری در سه هزار سال پیش ، اینان راه خود را از کرمان به سوی فارس انتخاب کردند و چون شمال فارس منابع آب بیشتری نسبت به سایر نقاط فارس داشته آن منطقه را برای سکونت و زندگی انتخاب می کنند و به همین دلیل است که با شکل گیری هخامنشیان تأسیسات تمدنی آنها در همین منطقه یعنی پاسارگاد ( پایتخت هخامنشیان ) ، استخر و تخت جمشید و ... به وجود می آید و ساسانیان هم دنباله رو آنان می شوند و به سوی فیروز آباد می روند و آثار این دو سلسله و اندکی از آثار اشکانیان در فارس پشتوانه غنی ماست . واژه پارس پس از چندی نام سراسر کشور ایران گردید و به صورت PERSIA ( انگلیسی ) ، PERSIAN ( فرانسه ) و با اندکی اختلاف به زبانهای غیر ایرانی راه یافت . فارس عربی شده واژه پارس است که به این استان اطلاق می شود .

به باور برخی از مفسران قرآن مجید ، سه آیه مبارکه زیر از این کتاب ، مبین الهی درباره آنان است :

« و ان تتولّوا یستبدل قوماً غیرکم ثمّ لا یکونو امثالکم »         سوره محمّد آیه 38                                                      
به درستی که خداوند قومی غیر از شما که مانند شما بخیل نیستند ( بلکه بسی از شما بهتر و فداکارترند ) به جای شما پدید آرد .

« ... بعثنا علیکم عباداً لنا اولی بأس شدید ... »                 سوره اسراء آیه 5                                                                    
بندگان سخت جنگجو و نیرومند خود را بر شما بر انگیزیم تا آنجا که ...        

« و من یرتد منکم عن دینه فسوف یأتی الله بقوم یحبّکم و یحبّونه ... یجاهدون فی سبیل الله و لا یخافون لومة لائم »                                                        سوره مائده آیه 5

هر که از شما از دین خود مرتد شود و به روی خدا قومی را که بسیار دوست دارد و آنها نیز خداوند را دوست دارند ... که در راه خدا جهاد کنند و در راه دین از نکوهش احدی باک ندارند .

و روایت حضرت محمّد :

حتی اگر دانش در آسمان باشد مردان فارس آنرا بدست می آوردند .
و روایتی دیگر از آن حضرت :
به خداوند قسم از دو عبادت نافع خوبترینش از عرب قریش و عجم فارس می باشد .

سهمیه بندی بنزین:حیف شد اگر بنزین سهمیه بندی نمی شد بیش از

ابومحمد مشرف الدین(شرف الدین) مصلح بن عبدالله بن شرف الدین شیرازی، ملقب به ملک الکلام و افصح المتکلمین، بی شک یکی از بزرگترین شاعرا ایران است که بعد از فردوسی، آسمان ادب فارسی را به نور خیره کننده ی خو روشن ساخت. این روشنی با چنان نیرویی همراه بود که هنوز پس از گذشت هفت قرن تمام، از تاثیر آن کاسته نشده و این اثر پارسی هنوز پابرجاست و استوار است.

در حدود سال 606 هجری در شهر شیرازدر خاندانی که همه از عالمان دین بودند، چشم به جهان گشود. مقدمات علوم ادبی و شرعی را در شیراز آموخت و سپس در حدود سال 620 برای اتمام تحصیلات به بغداد رفت و در مدرسه نظامیه آن شهر به تحصیل پرداخت.

سعدی هم در شعر و هم در نثر، سخن فارسی را به کمال رسانده است و از میان آثار منظوم او، گذشته از غزلیات و قصاید، مننوی مشهوری است که به سعدی نامه و بوستان شهرت دارد. این منظومه در اخلاق و تربیت و وعظ است . در 10باب تنظیم شده است:1- عدل. 2- احسان. 3- عشق. 4- تواضع. 5- رضا. 6- ذکر. 7- تربیت. 8- شکر. 9- توبه. 10- مناجات و ختم کتاب.   

وفات سعدی در ماخذ گوناگون به سال های«695-694»و«691-690» نوشته اند.

شیراز
[عناوین آرشیوشده]